«…در نعمت‌هایی که خداوند به انسان ارزانی داشته است بیندیش …از جمله این نعمت‌ها نویسندگی است که اخبار گذشتگان را به باز‌ماندگان و از بازماندگان به آیندگان می‌رساند.
به سبب نوشتن است که دانش‌ها و آداب و جز آن‌ها در کتاب‌ها جاویدان می‌ماند.»
📚بحار الانوار ج۶۰؛ص۲۵۷
✍️ امام صادق علیه‌السلام
#روایت_نویسی

امام صادق علیه السلام خطاب به «مفضل» فرمودند: بنویس و علم خود را میان برادرانت منتشر ساز، پس هرگاه از دنیا رفتی کتاب‌هایت را برای فرزندانت به ارث بگذار؛ زیرا زمانی خواهد آمد که مردم جز با کتاب‌هایشان همدم و همنشین نشوند.

اصول کافی، ج ۱، ص ۵۲.

‌محمود دولت‌آبادی نویسنده‌ی رمان معروف کلیدر، می‌گوید: «احساس می‌کنم از کتاب‌ها می‌ترسم. هر وقت خود را در میان کتاب‌ها می‌بینم، با صراحت بی‌رحمانه‌ای احساس نادانی می‌کنم.»
من هم چند سال قبل توهم دانایی داشتم. می‌اندیشیدم که علامه‌ی دهر و دانای کل هستم. دچار این هذیان بودم که با چند کلاس درس خواندن، کوهِ علم را شکافته‌ام و پاسخِ همه چیز را می‌دانم، در هر زمینه‌ای اظهار‌نظر می‌کردم؛ چقدر باعث آزار اطرافیان بوده‌ام خدا می‌داند!
ولی هر چه جلوتر رفتم و با کتاب‌ها، اندیشه‌ها، باورها و تجربه‌های دیگران آشنا شدم، دریای بیکرانِ دانایی را درک کردم؛ بیشتر ملتفتِ بی‌پایان بودن حجم دانشی شدم که هیچ از آنها نمی‌دانم. که چقدر جاهل هستم. چقدر نمی‌دانم. نادانی‌ای که قابل دیدن نبود. البته می‌دانستم که چه می‌دانم؛ مشکل این‍جا بود که نمی‌دانستم چه و چقدر نمی‌دانم؟
دریافتم که باید نقاطِ کورِ فکرم را کشف کنم و دنبال منابعی برای رفع کمبودهای شناختی‌ام باشم. روشن است که نیاز به دانستن و آموزش پی‌در‌پی دارم. به کتاب‌هایی در زمینه‌های مختلف رو آوردم. گاهِ مطالعه، احساس نادانی‌ام بیش از پیش خودنمایی می‌کند. به عمق بی‌دانشی‌ام پی می‌برم. حسِ همه چیز دانی‌ام سرکوب و خُرد می‌شود. فرو می‌ریزد.
تازه فهمیدم که نسبت به هیچ‌کدام از دانسته‌هایم هم خاطرجمع نیستم. آنجاست که شروع می‌کنم به زیرِ سوال بردنِ همه اطلاعاتم و می‌ترسم. می‌ترسم که دیگران متوجه طبل توخالی بودنم شوند. اینجاست که از ترس رسوا شدن به کتاب‌ها پناه می‌برم.
چون می‌دانم که نمی‌دانم. به قولی: آن‌کس که نداند و بخواهد که بداند؛ جان و تن خود را ز جهالت برهاند.
#یادداشت_روزانه

“وقتی می‌نوشتم، سبک می‌شدم. صفحه‌ی سفیدِ کاغذ، بهترین کَسی بود که حرف‌هایم را گوش می‌کرد، گوش می‌کرد و گوش می‌کند. صفحه‌ی سفید کاغذ مسخره‌ام نمی‌کند. چیزهایی که می‌گویم را توی دلش نگه می‌دارد. چیزی را به رُخم نمی‌کشد. آزارم نمی‌دهد. دلسوزی بیجا نمی‌کند. نیش نمی‌زند. پدر، مادر، خواهر، برادر و همه‌ کَسَم است.”

حرفِ دلِ ما را زده است “هوشنگ مرادی‌کرمانی” نوشتن مانند آرامشِ بعد از طوفان است. وقتی از همه‌چیز و همه‌کس می‌بُری، به قلم و کاغذ رو می‌آوری، آن‌گاه است که به راحتیِ قریب‌الوقوعی می‌رسی. نوشتار درمانی برای من به شخصه، خیلی کارساز بوده است. ذهنیاتم را روی کاغذ می‌ریزم. وقتی به خودم می‌آیم شاید ساعتی گذشته و من در حال نوشتن بوده‌ام. گاهی لبخندی بر لبانم نقش بسته، گاهی چشمه‌ی اشک از چشمانم جوشیده و بر صفحه‌ی دفتر نشسته؛ ولی بعد از آن، احساسِ راحتی و آرامش زاید‌الوصفی به من دست داده است.
#یادداشت_روزانه

با نوشتن، اخبارِ گذشتگان، برای حاضران و اخبارِ حاضران، برای آیندگان، حفظ و منتقل می‌شود.

تاریخ می‌تواند ما را به ریشه‌ی رویدادها برساند و واقع‌بینی و حقیقت را، جای خیالبافی و روایت‌های ساختگی بنشاند. به شرط این‌که تاریخ‌نگار بدونِ پیش‌داوری و غرض‌ورزی، تاریخ را روایت کند؛ مخاطب سراغِ منابعِ مُستند و مورد اعتماد برود، از پیش‌داوری‌ دوری کند، دنبال تأیید آنچـه از قبل به آن باور داشته نباشد؛ بلکه اگر با حقیقتی متفاوت از آن‌چه که می‌پنداشته مواجه شد، با نگاهی باز، به دور از تعصب و پیش‌داوری آن‌را پذیرا شود.

در تاریخ‌نگاری، بهتر است پیش از آن که غبار فراموشی بر مشاهده‌ها بنشیند، امورِ جزئی از ذهن‌ها زدوده و دقت‌ها کم شود؛ پیشامدها بر صفحه‌ی کاغذ بیایند، ضبط و به حافظه‌ی تاریخ سپرده شوند.

یکی از وقایع مهم تاریخ اسلام که برای شیعیان اهمیت خاصی دارد، واقعه‌ی عاشورا است؛ که متاسفانه شیعیان صدر اسلام، برای کتابتِ آن کارزار، زود نجنبیده‌اند. تنها اهل بیتِ همراهِ امام حسین (ع) و چند نفر دیگر که در کربلا حضور داشته‌اند، این رویداد و پیکار را به صورت شفاهی روایت کرده‌اند.

“مقتل‌الحسین"، نخستین و صحیح‌ترین مقتلِ مکتوب، درباره‌ی وقایع عاشورا است که حدود 70 سال و دو نسل بعد از ماجرای عاشورا، توسط “ابی‌مخنف” تاریخ‌نگارِ اهل کوفه، نگاشته شده است و به نامِ خودش «مقتل‌ ابومخنف»، شهرت یافته است. در زمان نگارش این گزارش، هنوز برخی از شاهدان عاشورا زنده بودند و نویسنده با رجوع به این شاهدان و کسانی با یک یا دو واسطه، دست به ‌نگارشِ تاریخ عاشورا و وقایعِ قبل و بعدِ آن زده است.

این مقتل، همواره منبعی مستند و اطمینان‌بخش برای پژوهشگرها و تاریخ‌نویس‌ها بوده است. کتابِ “مقتل‌الحسین” تا قرنِ چهارم هجری در دسترسِ مورخانِ بوده و در گذرِ زمان از بین رفته و هیچ نسخه‌ای از آن موجود نیست. تاریخ‌نگارانی چون “طبری” که به مقتل دسترسی داشته‌اند، در کتاب‌های تاریخی خود، روایات آن را نقل کرده‌اند.

کتاب پیشِ رو نتیجه‌ی جمع آوریِ روایت‌های مقتل‌الحسین، از “تاریخ طبری” است که نویسنده، کوشیده با گردآوری مطالب، مقتلِ ابی‌مخنف را بازسازی کند.

نام کتاب: مقتلِ ابی‌مخنف «نخستین گزارش مستند از نهضت عاشورا»

محقق: محمد هادی یوسفی غروی

مترجم: جواد سلیمانی

انتشارات: موسسه ی امام خمینی قم

سال چاپ: 1377

نوبت چاپ: اول

تعداد صفحات: 216.

مطالب کتاب از زمان مرگ معاویه و ولیعهدی پسرش یزد، سرباز زدنِ امام حسین و چند نفر دیگر از بیعت با یزید شروع شده، تا سفر امام و خانواده‌اش به مکه برای فرار از بیعت، دعوت کوفیان، سفر امام به سوی عراق، اتفاقاتی که این بین افتاده تا روز عاشورا، جنگ و خونریزی و شهادت امام، یاران و خانواده‌اش، اسیری رفتنِ زن‌ها، مجلسِ یزید در شام و چشمِ طمعِ بعضی از درباریان به دختران و نوه‌های پیامبر، جا دادن اسرا در مکانی مناسب و عزاداری مردم شام به مدت سه روز برای امام و شهدا، سپس بازگرداندن حضرت زینب، امام سجاد و سایر بازماندگان به مدینه را در برمی‌گیرد.

مخاطبین: علاقمندان به کتاب، کتابخوانی، تاریخ، تاریخ اسلام و حقیقت‌طلبان.

برشی از کتاب:

و حسین در حالی که به دشمن حمله می‌کرد می‌فرمود: «آیا یکدیگر را برای کشتنِ من تشویق می‌کنید؟ والله بعد از من، بنده‌ای از بندگان خدا را نخواهید کشت که به اندازه‌ی کشتن من برایتان اسفناکتر و ناراحت کننده‌تر باشد.»

نفرین امام حسین علیه‌السلام: «بارالها باران آسمانیت را از آنان باز دار. آنان را از برکات زمینی‌ات محروم ساز. در میانشان تفرقه بینداز. آنان را حزب‌حزب کرده در دسته‌های مختلف با گرایش‌های مختلف قرار ده…چرا که آنان بر ما ستم روا داشتند و ما را کشتند.»