مشغول مطالعه‌ی کتابِ “قدرت شروع ناقص” نوشته‌ی “جیمز کلییر” بودم.

 از خواندن کتاب لذت و بهره‌ها بردم. در صفحه‌ی 38 جمله‌ای از “اسکات هنسلمن” کارمند مایکروسافت و متخصص بهره وری، نقل شده که: ‌«هر ضربه که به صفحه کلید می‌زنید، شما را یک قدم به مرگ نزدیک می‌کند؛ چرا این ضربات را برای نوشتن مقاله‌ای صرف نکنید که به هزاران نفر سود برساند؟ یا دیدگاهی در وبلاگی که به درد ده نفر بخورد؟ یا قطعه شعری که 25 نفر از آن لذت ببرند؟»

چه زیبا! چه جالب! چه‌قدر کاربردی و آموزنده.

باید هر از گاهی کتاب‌های انگیزشی بخوانم. خدا را چه دیدی؟ شاید روزی موفق شدم چیزکی بنویسم.

«تا به امروز چندبار ایده‌هایتان را به این دلیل که هنوز آماده نیستید رها کرده‌اید؟ کتابِ حاضر به شما نشان می‌دهد که افراد بسیاری در نتیجه این خطای فکری، هرگز کار و حرفه موردِ علاقه‌ی خود را شروع نمی‌کنند؛ در حالی که انتظار برای ایده‌آل شدن شرایط، اشتباه است و چیزی که نیاز به تغییر دارد، باورهای ما درباره یک شروع خوب است.»

نام کتاب: قدرت شروع ناقص (جُستارهایی برای بهتر انجام دادن کارها)

نویسنده: جیمز_کلیر

ترجمه: ایوب کوکبی، فرزانه حاج‌خلیلی

انتشارات: میلکان

تعداد صفحات: ۱۸۸

 امّا راویانِ اخبار و ناقلانِ آثار و طوطیانِ شکّرشکنِ شیرین‌گفتار، چنین نقل کرده‌اند که:

  52 سال پیش در چنین روزی بنده پا به عرصه‌ی وجود نهاده و اکنون بیش از نیم قرن است که روی این کره‌ی خاکی زیسته‌ام. از مواهب و عطایای الهی بهره‌ها بُرده و زیر گنبد کبودش نفس‌ها کشیده‌ام. منی که یکی از مخلوقاتِ الهی و گُلِ سر سبدِ عالَمِ هستى و شايسته‌ی یدک کشیدنِ عنوانِ مقامِ خلیفه‌الهى هستم و امید دارم، لایقِ این لطف و کَرَمِ الهی  باشم. آفریده‌ای که خداوند به‌خاطر آفرینش او، به ملائکه دستورِ تعظیم داد و به خود تبارک‌الله و آفرين گفت.

القصه: همیشه فکر می‌کردم وقتی نیم قرن زندگی کنم، چقدر فَرتوت(پیر) و ناکارآمد می‌شوم؟

نیم قرنی که وقتی کم‌سن‌و‌سال‌تر بودم، آن‌را دست نیافتنی می‌پنداشتم و مردمی را که بیش از پنجاه سال داشتند، سالخورده می‌انگاشتم. انگار آردشان را بیخته و غربال‌شان را آویخته باشند؛ ولی حالا که به این سن رسیده‌ام، می‌بینم نه تنها آردم را نبیخته‌ام؛ بلکه هزاران کارِ ناتمام دارم و به گفته‌ی محمد‌علی بهمنی: «شناسنامه‌ی من، یک دروغِ تکراری است.»

در این 52 بهاری که پشت سر نهاده‌ام؛ زمانی زمین خوردم و دوباره بلند شدم. هنگامی زخم‌هایی برداشتم؛ پاره‌ای زود التیام یافتند و جای برخی باقی ماند. گاهی سرسری گذراندم، و نوبتی تصمیم‌های سخت گرفتم. زمانی دل بُریدم، دفعه‌ای دل دادم. باری روزهای تلخ و شیرین بسیاری از سر گذرانده‌ام. وقتی از ته دل خندیده‌ام و گاه آهِ جگر‌سوز سر داده‌ام. نورچشمانی به جمع‌مان پیوسته‌اند و برایم شادی به ارمغان آورده‌اند و نازنین‌هایی از پیش‌مان رفته‌اند و جای خالی‌شان را مدام به رُخم می‌کشند. همه‌ی این‌ها از ملزومات زندگی هستند.

 و اینک به درگاهِ زندگیِ زیسته‌ام، تکیه داده و به افقی نامعلوم چشم دوخته و مشتاقانه روزهای پیشِ رو  را، پیِ یافتنِ تجربه‌های بیشتر، به نظاره نشسته‌ام.

وقتی به پشت سر می‌نگرم، الحمدلله چیزی برای حسرت خوردن نمی‌ماند. مَسرور و خدا را شاکرم که حیاتی به من عطا کرد و بهره‌هایی از زندگی بُردم.

 این که بیشترِ زندگانی‌ام را وقفِ یادگیری کرده‌ام، مایه‌ی افتخار و ارزشمند است. این مدت عمرم را با دست یازیدن به چیزهای تازه پربار ساخته‌ و سرمایه‌هایی باارزش از تجارب کسب نموده‌ام. آموخته‌هایی که کوشیده‌ام در زندگی به کار گیرم و تا جای ممکن، در اختیار دیگران قرار دهم.

و منی که پیوسته در حال یادگیری بوده و هستم، هنوز بسیار نمی‌دانم. بسیار باید بخوانم. بنویسم. آموزش ببینم… از خداوند تمنای زندگی بیشتری دارم. می‌خواهم از دنیا و آنچه در آن است، لذت ببرم و استفاده‌ی بهینه داشته باشم.

 من تازه احساس شکوفایی می‌کنم. هنوز برای ادامه‌ی مسیر، برنامه و برای جگرگوشه‌هایم آرزوها دارم.

نمی‌دانم در روزهای پیشِ رو، خداوند برایم چه چیزی در نظر گرفته است. نمی‌دانم در بقیه‌ی مسیر چه چیزی انتظارم را می‌کشد. نمی‌دانم مسیر، صاف و هموار است، یا پُر پیچ‌و‌خم و فراز‌ و نشیب؟ ولی به هر حال با پشتگرمی به دانایی و توانایی خداوند پیش می‌روم. اُمُوراتِ زندگی‌ام را به‌دستِ با‌کفایتِ او می‌سپارم. نهایتِ تلاشم را می‌کنم تا با چشمانی باز، آگاهانه و با توجه به آینه‌های پشتِ سر و پیشِ رو در جاده‌ی زندگی به حرکت ادامه دهم و به اندازه‌ی توان، سهمم را به زندگی بپردازم. توان ناچیزی مثلِ چرخاندنِ قلمی روی کاغذ و نوشتن از تجربیات زیسته و جا‌گذاشتنِ ردِ پایی ژرف‌تر از گذشته.

خواب خوبی داشتم. سرخوشانه بیدار می‌شوم. کمتر اتفاق می‌افتد که خوب بخوابم. به بدنم کش‌و‌قوسی می‌دهم. رو به او می‌گویم: «بیا برات تعریف کنم دیشب چه خوابی دیدم.»

: «بازم تو خواب دیدی؟ چرا دست از سر گذشته‌ها برنمی‌داری؟ شب برای خواب و استراحت هست. راحت بگیر بخواب. چه کاری هست که مدام خواب می‌بینی؟»

: «این حرف‌ها را ول کن. خواب می‌دیدم خانه‌ی بی‌بی بودیم. زن عموی مادرم ، پا‌به‌ماه بود. نمی‌توانست زایمان کند. گفته بودند برای آسان شدن زایمان، سوره‌های ضحی و انشراح بخوانید. قرآنی بزرگ و قدیمی آوردند. کسانی به ترتیب سوره‌ها را تلاوت کردند. وقتی نوبت به من رسید، هر چه قرآن را ورق زدم، این دو سوره را پیدا نکردم.

دو شب هم خواب محسن را دیده بودم که زنده شده. آمده خانه و با بچه‌هایش بازی می‌کند. می‌دانستم زنده نیست. دختر کوچکش را روی پشتش سوار کرده و در حیاط خانه‌ی مادر می‌گرداند….»

با لب و لوچه‌ی آویزان سر تکان می‌دهد.

می‌پرسم: «به نظرت چرا همچین خواب‌هایی دیدم؟ تعبیرش چه می‌شود؟ چرا این شب‌ها با مُرده‌ها حشر‌و‌نشر دارم؟»

چنان با آب‌و‌تاب تعریف می‌کردم که چشم از دهانم برنمی‌داشت. با ریشخند می‌گوید: «خواب زن چپ هست. تعبیر ندارد. خودت را اذیت نکن.»

اخم‌هایم در هم می‌رود: «مگر بین زن و مرد فرق هست که توی دهان مردم افتاده خواب زن چپ هست و تعبیر ندارد. آقا جان! اون خوابی که چپ هست و تعبیر ندارد، خوابِ “زن” به عنوان یک انسان نیست؛ خوابِ “ظن” با طا‌ظا هست؛ یعنی خوابی که به خاطر حدس و گمانِ خودت می‌بینی؛ یعنی وقتی زیاد به موضوعی فکر می‌کنی، آن را در خواب می‌بینی. به این خواب “رویای نفس” یا “خواب ظن” می‌گویند، که ادامه‌ی همان فکر و خیال‌ها و درگیری‌های ذهنی در طی روز است. چون این کلمه‌ی ” ظن” عربی هست و در فارسی مثل ” زن” تلفظ می‌شود؛ مردم فکر کرده‌اند خواب زن‌ها چپ هست؛ در حالی‌که این نوع خواب که از روی ظن و گمان دیده می‌شود، چپ هست وتعبیر ندارد.

 چقدر در حق زن‌ها کم لطفی می‌شود. زن را در ردیف آدمیزاد؛ حتی در موردِ تعبیرِ خواب قرار نمی‌دهند و مرد را تافته‌ی جدا بافته می‌دانند. این حرف‌ها به خاطر جوِ مردسالاری و آشنا نبودن با واژگانِ عربی هست؛ وگرنه این گفته هیچ دلیل و مدرک شرعی، عرفی، دینی و عقلی ندارد.»

آرنجش را روی میز گذاشته. کف دست را متکای سر و صورتش کرده. با لبهای وارونه و چشمان گرد به من زل زده. برای این که کم نیاورد و حرفی زده باشد می‌گوید: «خب! کمتر فکر کن. به‌جای فکر و خیال‌های الکی، یک کار مفیدی انجام بده. خودت را سرگرم کن.»

 به مچ دستم چرخی می‌دهم. کف دست و صورتم را به طرفش می‌چرخانم: «چشم آقا. امری باشه؟ حالا که فهمیدی لطفا وقتی می‌گویم خواب دیده‌ام نگو: «خیر است ان شالله؛ ولی خواب زن چپه!»

هم‌زمان به طرف رایانه می‌روم. نرم‌افزارِ قرآنی را باز می‌کنم. آیات مربوطه‌ی سوره‌ی یوسف را می‌بینم. از تفسیر نمونه و المیزان کمک می‌گیرم. این مطالب را قبلا هم خوانده بودم؛ ولی کمابیش در ذهنم مانده بود. توفیقی حاصل شد برای مرور اطلاعات قبلی. بله درست گفته بودم. خواب‌ها انواع دارند حتی در این زمینه از پیامبر هم روایتی نقل شده که فرموده:

«الرؤيا ثلاثة: بشرى من اللَّه و تحزين من الشيطان و الذى يحدث به الانسان نفسه فيراه فى منامه؛‏ خواب و رؤيا سه گونه است گاهى بشارتى از ناحيه خداوند است، گاه وسيله غم و اندوه از سوى شيطان و گاه مسائلى است كه انسان در فكر خود مى‏پروراند و آن را در خواب مى‏بيند. (بحارالانوار،ج14، ص441.)

خواب من از نوع سوم بود. اگر خواب محسن را دیدم به خاطر این است که دلتنگش بودم. مرگش را باور ندارم. دلم می‌خواست زنده بود و مثل ما زندگی می‌کرد. برای او و سایر رفتگان‌مان قرآن خواندم. ذهن ناخودآگاهم که از این فکر و خیال‌ها تغذیه می‌کند، برای گول زدن من، رفتگانی که دلتنگشان هستم را همان‌طور که دوست دارم در خواب، پیش چشمم مجسم می‌کند. هر چه بیشتر به آنها فکر کنم، احتمال این که خوابشان را ببینم بیشتر هست. وقتی در خواب دیدم محسن، خوشحال و سرحال بود و با بچه‌هایش بازی می‌کرد، دلم آرام گرفت.

پس خواب زنانه مردانه نیست؛ بلکه بر اساس تجربه، فکر و خیال هر فرد، فرق دارد.

مجموعه داستان کوتاه پدر عزرائیل نوشته‌ی فرهاد بابایی

این داستان: رفته دستشویی

داستانِ جوانی عاشق پیشه است، که دوستی می‌خواهد در مکالمه‌ی تلفنی به او بفهماند این دختری که با او در رابطه هست، برایش فیلم بازی می‌کند و قصدِ نارو زدن دارد. قابل اعتماد نیست. چشم و گوشش را باز کند….

ولی پسر نمی‌خواهد این حرف‌ها را قبول کند.

به دوستش می‌گوید تو که این دختر را نمی‌شناسی، چرا درموردش این‌طور حرف می‌زنی؟ اصلا به خاطر حسادت این حرف‌ها را می‌زنی و…

تا این که دختر را با پسر دیگری می‌بیند و متوجه می‌شود همین دوستش هست که با دختر ارتباط دارد.

درسته که میگن: عشق، چشمِ عاشق را کور و گوشش را کر می‌کند.

مردم کوچه و بازار هرگاه صحبت از عشق شده، پای قلب را به میان می‌آورند؛ قلبی که با دیدنِ معشوق، به تپش افتاده و در حال بیرون زدن از سینه است.

یا با از دست دادنِ معشوق، زخم خورده و شکسته شده است.

هرچند قلب و عشق پیوندی جدانشدنی با هم دارند، اما آن‌چه که افسارِ عشق را در دست دارد و به موقع می‌کِشد، مغز است.

انسان با مغزش باید تصمیمی عاقلانه بگیرد.

اگر فقط احساسی باشد آن‌وقت است که

عیب‌ها و بدی‌های طرف مقابلش را نمی‌بیند و نمی‌شنود

امير المؤمنين علي عليه السلام فرموده‌اند:

«عَینُ المُحِبِّ عَمِیَّةٌ عَن مَعایِبِ المَحبوبِ، و اُذُنُهُ صَمّاءُ عَن قُبحِ مَساوِیهِ؛ چشمِ عاشق، از ديدنِ عيب‌هاى معشوق، كور است و گوش او از شنيدنِ بدى‌هايش کر.»

منبع: غررالحکم و درر الکلم/6314

نمی دانم براثر حرف دوستم که می‌گفت: «خانم فلانی سرطان گرفته. اوایل در کلاس‌ها شرکت می‌کرده؛ ولی حالا این‌قدر حالش بد می‌شود که از دردِ شدید نمی‌تواند کاری انجام دهد.» بود یا چیز دیگری؛ که هنگامِ خوابِ شبانه، فکرم مشغول شد؛ اگر  خدای ناخواسته روزی نتوانم بنویسم، اگر قدرت دست‌هایم گرفته شود، آن‌وقت باید خوشی و ناخوشی‌ها، دیدگاه و تجربه‌ها و … را چطور بنویسم؟ چیزهایی که نمی‌خواهم دیگران بفهمند، آن‌چه که مایل نیستم با دیگران در میان بگذارم، چیزی که می‌خواهم مکتوب شود را چطور بنویسم؟ چه‌کار می‌توانم بکنم؟

شاید بگویید برای این کمبود، راه حل وجود دارد. برای نوشتن از نرم‌افزارِ گفتار به نوشتار استفاده کن. بله برنامه‌ی کاربردی وخوبی هست. قبول دارم؛ ولی با حرف زدن و این‌که دیگری برایت بنویسد یا تایپ کند، هیچ وقت نمی‌توانی حس و درونیات خود را بیان کنی. باید قلم یا وسیله‌ی نوشتنی در دست داشته باشی که احساسات مثبت و منفی‌، دریافت و برداشت‌ها را بنویسی. حداقل برای من این گونه است.

البته این موضوع هنگامی کاربرد دارد که قدرت تکلم داشته باشی. اگر این قدرت هم از من گرفته شود، آن گاه دستم به کجا بند است؟ چطور بگویم؟ با ایماء و اشاره؟ طرف مقابل متوجه غرضِ من می‌شود؟

اگر قدرت چشم و دست‌ها از من گرفته شود، حتی نمی‌توانم کتاب بخوانم. شاید بگویی برای کتاب‌خوانی هم با مدد از ابزار‌ها می‌توانی کتاب صوتی گوش دهی. یا کسی برایت کتاب بخواند. خب می‌گویم این کار هم چند مشکل دارد: اول وابسته بودن و ایجاد مزاحمت برای دیگری؛ دوم من کتاب صوتی زیاد می‌شنوم؛ ولی دوست دارم هم‌زمان یادداشت‌برداری کنم که در این‌صورت این‌کار از من برنمی‌آید؛ و از همه مهم‌تر این است که قدرت شنوایی‌ام سالم باشد. وگرنه این ایده نیز کاربردی ندارد.

در این جا خداوند را صمیمانه و از ته قلب شکر می‌گویم. بابتِ هدیه‌هایی که به من ارزانی کرده؛ داشته‌هایی که به خاطر همیشگی بودن و استفاده‌های پی‌در‌پی نادیده می‌گیرم و برایم عادی جلوه می‌کند و طبیعی می‌شمارم.

 خدایا شکرت به خاطر همه‌ی ثروت‌های ریز و درشتی که به ما بخشیده‌ای و ما همچنان ناسپاسی می‌کنیم و شکر نعمت را به جا نمی‌آوریم.

 راستی منظور از شکر کردن در خصوص نعمت‌ها چیست؟ مراد این است که با زبان بگویی “خدایا شکرت که فلان نعمت را به من دادی” یا چیز دیگری مدِ ‌نظر است؟ از دیدگاه بزرگان شکر و حمد خداوند مراتبی دارد:

شکر با زبان؛ همین است که بگویی «الحمدلله» و با زبان اعتراف کنی که چنین نعمتی به تو ارزانی شده است.

شکر با عمل؛ یعنی اگر دستی داده که می‌توانی با آن بنویسی، خوب بنویس. اگر چشمی بخشیده که می‌توانی ببینی، چشم‌اندازهای نیکو را بنگر و اگر گوشی برای شنیدن داری، صدا‌های خوب بشنو. این جاست که از مواهب خدادادی برای رشد و نمو خود استفاده‌ی خوب و بهینه می‌کنی.

شکر با قلب؛ یعنی با دیدن و فکر کردن به داشته‌ها، به وجودِ نعمت‌دهنده، پی ببری.

پس وقتی به دست‌های نویسنده‌ام، به چشم‌هایی که کلمات را می‌بینند و به گوشی‌هایی که می‌شنوند، فکر می‌کنم، می‌دانم نعمت‌گستری بخشنده وجود دارد که بدون هیچ چشم‌داشتی این همه نعمت را در اختیار من قرار داده است. او را شکر می‌کنم و تا وقتی که این نعمت‌ها در اختیارم قرار دارد، سعی می‌کنم با توفیقِ الهی از آنها برای خواندن و نوشتن مطالب مفید بهره ببرم. «الحمدلله علی کل نعمه»